Bước qua thời hoàng kim, ở tuổi 68, nghệ sĩ cải lương Hoa Mỹ Hạnh vất vả mưu sinh bằng nghề làm móng dạo, đấm bóp và thường xuyên chịu cảnh “bữa đói, bữa no”.

Ở cái tuổi 68, không còn ánh đèn sân khấu, không còn hàng vạn khán giả dõi theo mỗi đêm, cô đào Hoa Mỹ Hạnh hằng ngày sống lủi thủi trong căn phòng trọ nhỏ tại quận 7, TP.HCM. Đón PV VTC News, bà xúc động vì “lâu lắm mới có người tới nói chuyện cùng”.

Nhìn gương mặt buồn hiu hắt, ai biết rằng người phụ nữ này từng là ngôi sao, giọng ca vàng của 3 – 4 kép hát nổi danh nhất Nam kỳ lục tỉnh thời trước.

Nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh từng là ngôi sao cải lương trong thời hoàng kim. Bà từng diễn chung với NSND Lệ Thủy, NSƯT Minh Vương trong các vở Đêm lạnh chùa hoang, Người hùng sơn cước, Mùa thu Bạch Mã…

Bà sinh ra trong cái nôi nghệ thuật khi có ba mẹ đều là những nghệ sĩ cải lương. Tuổi thơ của bà nay đây mai đó, rong ruổi hết miền quê này đến miền quê khác theo đoàn hát cùng ba mẹ. Bởi lẽ đó, bà nói mình chẳng có quê hương.

Tiếp xúc với ca hát từ nhỏ, nên 7 tuổi Hoa Mỹ Hạnh đã bước lên sân khấu. Năm 17 tuổi, nữ nghệ sĩ đã trở thành đào chính và hát cặp với những cái tên lừng lẫy của giới cải lương.

Ngày ấy, cải lương đạt đến độ cực thịnh, người già, người trẻ, đàn ông, đàn bà đều mê. Đi tới đâu, nghe có danh đào Hoa Mỹ Hạnh, Út Bạch Lan, Lệ Thuỷ,… là ít nhất cũng ngàn người xem. Hoa Mỹ Hạnh kể người dạy bà hát cải lương là cố nghệ sĩ Thanh Nga và Út Bạch Lan, đây là hai người thầy có nhiều ảnh hưởng nhất với sự nghiệp ca hát của bà.

Năm 19 tuổi, bà về đoàn Hương Dạ Thảo – Phương Bình. Tại đây, bà gặp ông xã Minh Hải – cũng là kép chính của đoàn. Cả hai đến với nhau và có một cậu con trai. Sau một thời gian theo đoàn, cả hai tự tách lập đoàn hát Sơn Ca Minh Hải và hoạt động ở tỉnh Vĩnh Long.

“Thời đó, khán giả trùng trùng điệp điệp. Đứng trên sân khấu nhìn xuống, chỉ toàn là người, rộng như một sân vận động. Mỗi đêm đi hát, cát-sê của tôi tính ra được cả 1 cây vàng. Nhưng tôi khờ. Vì quá yêu, quá tin tưởng chồng nên làm được bao nhiêu, tôi đưa hết tiền cho chồng giữ. Nào ngờ ông ấy có vợ bé. Khi tôi biết chuyện thì tài sản đã không còn gì…”, bà kể.

Không “đi thêm bước nữa” vì hận đàn ông
Từng trải qua thời thanh xuân tươi đẹp nhưng tuổi xế chiều nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh có cuộc sống khá vất vả. Một mình bà phải bươn chải mưu sinh với những công việc tay chân cùng với cuộc sống nhiều bấp bênh và tuổi già đơn chiếc. Nhớ về thời hào quang, nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh kể bà cũng có một khoảng thời gian hạnh phúc khi được khán giả yêu thương, có chồng tài giỏi, con ngoan ngoãn.

Theo lời kể của nữ nghệ sĩ, năm 23 tuổi, bà đau đớn phát hiện chồng có tình nhân. Bà từng tận mắt chứng kiến cả hai qua lại với nhau ngay trước mặt mình. Nhưng với bản tính dễ tha thứ, Hoa Mỹ Hạnh vì con nên bỏ qua. Bà không đánh ghen mà chọn cách chịu đựng để tiếp tục đi hát, nuôi con.

Chỉ đến khi “giọt nước tràn ly”, bà không chịu được cảnh chồng thân mật với tình nhân, đánh đập vợ nên quyết định chia tay khi mới 27 tuổi. Bà đem theo con bỏ đi với 2 bàn “tay trắng”. Mọi vốn liếng tích góp suốt chục năm đi hát đều mất sạch vì nằm trong tay người chồng bội bạc.

Nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh thời trẻ.

“Thời đó, tôi chỉ mê hát nên tất cả tiền bạc đều do chồng giữ. Đến khi chia tay, tôi đưa con trai đi mà chẳng còn đồng tiền nào. Bởi lẽ đó nên tôi đi hát mãi vẫn chẳng thể giàu lại”, bà kể.

Sau khi chia tay chồng, Hoa Mỹ Hạnh tiếp tục đi hát để nuôi con và mẹ ruột. Nhưng thời điểm này, đoàn hát không còn cực thịnh như xưa. Kiếm được bao nhiêu bà tiêu hết bất nhiêu. Đi hát theo đoàn nên nhiều lúc chẳng có cát-sê, chỉ có cơm ăn qua ngày.

Rồi biến cố ấp đến khi cậu con trai duy nhất của nữ nghệ sĩ qua đời vì bệnh khi mới chỉ 15 tuổi.

“Năm 1988, con trai tôi qua đời vì bị sốt xuất huyết. Lúc này đoàn đi hát tại Long Xuyên, tôi đem con vào bệnh viện nhưng bác sĩ cứu không kịp. Nghe tin, tôi như gục ngã. Tôi không tin số phận của mình là bi đát đến vậy”, bà xúc động kể lại.

Cuộc đời đầy những biến cố, nhưng khi hỏi “sao thời trẻ không đi thêm bước nữa cho bớt đơn độc”, bà lắc đầu.

Hoa Mỹ Hạnh thừa nhận khi chia tay chồng, nhiều chàng trai trong đoàn cũng rất mê giọng hát và nhan sắc của bà. Nhiều người muốn ở bên, che chở cho 2 mẹ con nhưng bà từ chối. Hận chồng, bà hận luôn cả những người đàn ông nên không đi bước nữa.

Trước đó, cũng vì để giữ chồng, nên bà chọn cách phẫu thuật cho đẹp. Giờ đây, silicon đóng cục làm gương mặt bà chảy xệ.

Hoa Mỹ Hạnh nói thêm, hiện tại con trai bà được đưa về chùa Kiều Đàm ở quận 7, TP.HCM. Những lúc buồn, bà lại tranh thủ đến thăm và thắp nhang cho người con trai duy nhất của mình.

“Khoảng nửa tháng, tôi sẽ đi chùa thăm con và nghe kinh cho thanh thản. Những đêm nằm không ngủ được, tôi cũng nằm chấp tay niệm Phật và đọc kinh cho dễ ngủ”, bà nói thêm.

“Đời nghệ sĩ như tôi khổ hơn ăn mày”

Trước làn sóng du nhập văn hóa, cải lương dần bị suy thoái. Nhiều gánh hát phải dỡ đoàn, nhiều nghệ sĩ một thời vang bóng không còn kiếm ra tiền từ việc cầm ca, đành trở về thành phố. Họ sống lay lắt trong các khu trọ, hoặc ở viện dưỡng lão và mưu sinh trên đường. Hoa Mỹ Hạnh cũng là một trong số đó.

Bà kể khi đoàn hát xuống dốc, nghệ sĩ đi hát không đủ để nuôi thân vì chẳng có show. Bà đành từ bỏ đam mê để kiếm công việc khác mưu sinh. Lúc này, bà chọn đi học làm móng tay, vì nghĩ công việc này cũng đơn giản, lại kiếm được thu nhập ổn định.

“Thời gian đầu, công việc suôn sẻ. Tôi có đồng ra đồng vào nhờ công việc này, cũng có gạo với thịt để ăn qua ngày. Nhưng từ sau dịch COVID-19, mọi thứ trở nên khó khăn, sức khoẻ cũng yếu hơn nên tôi chẳng kiếm được là bao.

Có những nghệ sĩ cải lương cùng thời với tôi vẫn đang có cuộc sống dư dả. Có lẽ số họ sướng, có người thân bên cạnh. Còn tôi đã nghèo khó còn chẳng có người thân. Nhiều lúc buồn nhưng nghĩ lại thì mỗi người một số phận”, bà nói.

Hoa Mỹ Hạnh ở tuổi 68.

Hiện tại, nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh vẫn tiếp tục công việc đi làm móng dạo, dọn dẹp vệ sinh, đấm bóp. Mỗi tháng, bà phải cố gắng kiếm được ít nhất 1,8 triệu đồng để trả tiền nhà. Bà sợ không trả đủ thì chủ nhà trọ sẽ đuổi ra ngoài.

Mỗi tháng, nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh nhận được 400 nghìn đồng tiền hỗ trợ từ Hội ái hữu nghệ sĩ. Vào ngày 15 hàng tháng, bà bắt xe ôm đến nhận tiền. Tiền đi lại đã hết 100 nghìn đồng, nên cuối cùng bà cũng chỉ còn được 300 nghìn đồng.

Hoa Mỹ Hạnh bật khóc kể thường xuyên phải xin gạo ăn qua ngày vì chẳng có nổi tiền để mua. Nhiều lúc thèm tô phở, bà cũng không dám ăn. Đã lâu lắm rồi, Hoa Mỹ Hạnh không được ăn một bữa cơm tử tế. Món ăn quen thuộc của bà suốt mấy năm qua chỉ là nước mắm kho quẹt. Bà xúc động khi nhiều lúc đi làm móng dạo, người ta thương tình lại mời ăn một tô bún riêu.

“Nhiều lần đi làm, có khán giả vẫn nhận ra tôi. Tuy nhiên, khán giả cũng khó khăn nên chẳng thể giúp đỡ được mình. Có bữa nhà họ nấu kho cá nên cho tôi nước cá đem về ăn. Tôi biết họ thương mình nhưng cũng nghèo nên không giúp được thêm.

Nghĩ lại tôi vẫn thấy buồn vì khi có tiền không biết giữ. Trước đây tôi cũng có bạn bè, khán giả yêu mến nhưng giờ tôi chẳng còn ai. Đôi khi thấy tủi thân nhưng đành an phận vì mình nghèo, chẳng đòi hỏi được gì. Dù nghèo nhưng tôi vẫn có lòng tự trọng nên không muốn xin tiền ai cả”, bà nói.

Hoa Mỹ Hạnh cũng kể thêm đợt Tết Nguyên Đán vừa qua, bà được một khán giả thương cho 1kg thịt và chục trứng vịt để ăn. Bà kể: “Họ nói xem trên mạng thấy tôi khổ quá nên gửi tặng để ăn Tết. Vậy là Tết vừa rồi tôi cũng có một nồi thịt kho để ăn suốt mấy ngày. Mấy năm nay, tôi cũng chẳng được ăn bánh Tét, bánh chưng. Dù muốn nhưng cũng không có tiền để mua”.

Ở tuổi 68, Hoa Mỹ Hạnh cũng mắc nhiều bệnh. Hiện tại, bà bị bệnh tim phải uống thuốc hàng ngày. Ngoài ra, bà còn bị đau dây thần kinh, tiểu đường, giãn mạch máu…Dù được bác sĩ yêu cầu nhập viện nhưng Hoa Mỹ Hạnh từ chối vì “tiền đâu mà nằm viện”.

“Tôi bị nhiều bệnh nên có lần đi làm móng bị xỉu dọc đường, khán giả phải đưa vào bệnh viện. Bác sĩ kêu nhập viện nhưng làm sao mà có tiền. Tôi đành mua thuốc tây về uống cầm chừng.

Nhiều người hỏi tôi sao không nhờ những nghệ sĩ khác giúp đỡ. Tôi nghĩ họ cũng khổ, hơn nữa sao mà giúp mình mãi được. Thời điểm tôi nằm viện, nhiều người vẫn giúp đỡ. Tuy nhiên tôi không muốn làm phiền mọi người”, bà nói.

Dù vất vả, cơ cực, không người thân nhưng nghệ sĩ Hoa Mỹ Hạnh không muốn vào Viện Dưỡng lão. Bà nói: “Tôi ở đây, mỗi ngày đi làm móng, dọn dẹp vệ sinh được gặp người này người kia cũng coi là sự an ủi tuổi già. Vào Viện Dưỡng lão, tôi sợ cả ngày chỉ nằm buồn suy nghĩ về cuộc đời, chắc không sống nổi. Thôi thì cứ kệ, có gì ăn nấy, khổ thì cũng đã khổ rồi”.

Hoa Mỹ Hạnh tâm sự ước nguyện cuối đời của bà chỉ mong có được một chiếc chòi lá để sống qua ngày. “Tôi chẳng cần một căn nhà, chỉ mong có một chiếc chòi để làm chốn dung thân, để đỡ tốn tiền thuê trọ. Tôi chỉ mong được sống những ngày an yên trước khi chết”, bà xúc động.