Sau 14 năm triển khai, dự án mở rộng Xa lộ Hà Nội và Quốc lộ 1 – tuyến đường huyết mạch cửa ngõ phía Đông TPHCM vẫn chưa hoàn tất.

Dự án mở rộng Xa lộ Hà Nội và Quốc lộ 1, kéo dài từ cầu Sài Gòn đến nút giao Tân Vạn (dài 15,7 km), được khởi công ngày 2.4.2010 theo hình thức BOT (xây dựng – kinh doanh – chuyển giao).

Theo kế hoạch, công trình sẽ hoàn thành trong vòng 36 tháng kể từ khi bàn giao mặt bằng.

Tuy nhiên, đến cuối tháng 11.2024, dù toàn bộ trục chính từ cầu Sài Gòn đến nút giao Đại học Quốc gia TPHCM dài hơn 13km đã hoàn thành, nhiều đoạn khác vẫn dang dở vì vướng mặt bằng.

Đặc biệt, đoạn Quốc lộ 1 từ bến xe Miền Đông mới đến nút giao Tân Vạn (dài khoảng 2km) bị đình trệ nhiều năm, tạo “nút thắt cổ chai” ảnh hưởng đến đi lại của người dân.


Đáng chú ý, đường trục chính Đông Tây tại TP Dĩ An (Bình Dương) – tuyến kết nối với bến xe Miền Đông mới – dù đã hoàn thành nhưng vẫn chưa thể nối thông ra Quốc lộ 1 vì vướng giải phóng mặt bằng.

Hơn nữa, hầm chui tại nút giao Trạm 2 trên đường song hành phía Xa lộ Hà Nội (hướng từ TPHCM đi Đồng Nai) hiện cũng đang tạm dừng thi công vì chưa giải tỏa được gần 30 hộ dân.

Theo ông Hoàng Phúc Dũng – Phó Phòng Khai thác quản lý hạ tầng giao thông đường bộ (Sở Giao thông Vận tải TPHCM), toàn tuyến Xa lộ Hà Nội và Quốc lộ 1 dài 15,7km mở rộng lên 12 – 16 làn xe, được chia làm 3 đoạn.

Đoạn 1 từ cầu Sài Gòn đến nút giao Bình Thái dài 6,2km (rộng 153m); đoạn 2 từ Bình Thái đến nút giao Trạm 2 dài 5,3km (rộng 113m); đoạn 3 từ nút giao Trạm 2 đến nút giao Tân Vạn dài 4,2km (rộng 111m).

Ông Hoàng Phúc Dũng cho biết, tình trạng “thắt cổ chai” tại các đoạn chưa hoàn thành không chỉ làm giảm hiệu quả của dự án mà còn gây ùn tắc nghiêm trọng.

Trung bình mỗi tháng, trạm thu phí Xa lộ Hà Nội ghi nhận gần 1 triệu lượt xe qua lại, gây áp lực lớn lên hạ tầng giao thông khu vực.


Đại diện Sở GTVT TPHCM cho biết, đoạn Quốc lộ 1 trên địa bàn tỉnh Bình Dương, từ bến xe Miền Đông mới đến nút giao Tân Vạn, đã hoàn thành việc nâng cấp mặt đường chính hiện hữu từ năm 2018 và xây dựng đường song hành phía trước cổng bến xe Miền Đông mới.

Tuy nhiên, phần mặt đường chính mở rộng và đường song hành hai bên (ngoại trừ phạm vi 500m trước bến xe Miền Đông mới) vẫn chưa được giải phóng mặt bằng xong.

Tính đến nay, tỉnh Bình Dương đã chi trả và bàn giao mặt bằng cho 152 trong tổng số 298 trường hợp, nhưng còn 146 trường hợp chưa thể giải quyết. Tình trạng kéo dài làm tăng chi phí bồi thường.

Hiện nhà đầu tư dự án BOT mở rộng Xa lộ Hà Nội và Quốc lộ 1 đang điều chỉnh lại kế hoạch và cân đối nguồn vốn để tiếp tục hoàn tất công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng, nhằm sớm đưa dự án vào khai thác đồng bộ.

Để giải quyết triệt để vấn đề, Sở GTVT TPHCM đã kiến nghị UBND tỉnh Bình Dương và UBND TP Thủ Đức sớm hoàn tất thủ tục bồi thường, giải phóng mặt bằng để bàn giao cho nhà đầu tư.

Năm 2009, dự án BOT Xa lộ Hà Nội và Quốc lộ 1 được UBND TPHCM phê duyệt với tổng mức đầu tư 2.516 tỉ đồng và năm 2016 điều chỉnh nâng lên hơn 4.900 tỉ đồng.

Từ tháng 4.2021, BOT Xa lộ Hà Nội đã bắt đầu thu phí, dự kiến trong 17 năm 9 tháng.

Hiện, đây là trục huyết mạch ở cửa ngõ phía Đông TPHCM, kết nối trực tiếp qua Bình Dương, Đồng Nai, đồng thời là trục đường nằm song song với Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) chuẩn bị đưa vào khai thác.