Nếu sợ gánh nợ lớn, vợ chồng tôi đã mua chung cư, rồi không có sổ đỏ thổ cư để thế chấp làm ăn và đầu tư những việc khác.

Cách đây tám năm, hai vợ chồng tôi mua nhà và có trong tay 300 triệu đồng, cũng phân vân giữa hai lựa chọn: phương án A là một căn nhà trong hẻm cụt 4 m, đường đất chưa có cống thoát nước, diện tích 4 m x 18 m, một trệt một lầu, giá một tỷ đồng, nơi này dân cư còn rất thưa thớt.

Phương án B, gần đó 500 m (gần trung tâm hơn căn nhà liền thổ), có một dự án chung cư đã bàn giao. Tôi dọ giá, được biết giá một căn hộ 70m2 là 800 triệu đồng.

Sau khi hai vợ chồng bàn bạc, cuối cùng chúng tôi chọn phương án A. Thế rồi hai vợ chồng nộp hồ sơ vay ngân hàng để vay 70% còn lại, trả bằng lương của hai vợ chồng. Sau thời gian cày cuốc, hiện tại cũng trả hết số nợ trên.

Nhớ lại thời gian đó, do ở ngoại ô Sài Gòn, chỗ ở của chúng tôi mùa mưa tới có thể đi câu cá, bắt cua, chiều chiều ra đồng thả diều. Không khí thì trong lành, mát mẻ, nhưng tối đến thì khá buồn vì ít hàng quán. Tôi đi làm trong nội thành hơi xa, mất 45-60 phút một lượt di chuyển.

Sau tám năm, trục đường chính mở rộng lên 30m, đường trước nhà mở rộng nhựa 10m và nhà cửa mọc san sát, hàng quán khá đầy đủ. Hai con của tôi đi học cách trường và trung tâm Anh ngữ chỉ 5-10 phút đi xe.

Giá nhà phố xung quanh cũng kịp tăng 4-5 lần, trong khi chung cư mới gần đó (so với hồi chúng tôi đi khảo sát) thì mặt bằng giá tăng khoảng 80%, còn các chung cư cũ thì khá nhếch nhác.

Nhất là tòa chung cư mà vợ chồng tôi có ý định mua, bên ngoài bị xuống cấp và xập xệ hẳn, người ta lắp thêm đủ thứ để cơ nới trồng cây, phơi đồ… ở dưới đường hàng quán buôn bán lấn chiếm, quán nhậu la liệt.

Cũng nhờ tài sản là căn nhà này, chúng tôi làm hồ sơ vay thêm ngân hàng để đầu tư các bất động sản khác, đến nay cũng có tài sản thứ tư.

Vậy mới thấy bạn đi làm có thu nhập thì giống như đi bộ. Bạn biết dành dụm và gửi tiết kiệm ngân hàng (lợi nhuận 6-10% một năm tùy thời kỳ) thì giống đi xe đạp.

Bạn biết dùng số tiền tiết kiệm để đầu tư vào tài sản (chứng khoán, bất động sản) thì giống như đi xe máy. Lợi nhuận trung bình 15-20%/ năm. Bạn biết đầu tư làm ăn kinh doanh, bán buôn, gặp thời thì lợi nhuận cao hơn 30-50%/ năm, giống như đi xe đua.

Tất cả các hình thức đầu tư trên đều có rủi ro song hành, ví dụ gửi tiết kiệm (đồng tiền mất giá do lạm phát, ngân hàng phá sản), cổ phiếu (giảm giá trị, mất vốn nếu như mua trúng cổ phiếu rác), bất động sản (giảm giá trị, ôm hàng lâu, mất vốn nếu mua trúng quy hoạch hoặc bị lừa khi góp vốn), kinh doanh (phá sản, mắc nợ)…

Vấn đề là trước khi chọn hình thức nào cho mình cũng phải học hỏi, có kiến thức, có va chạm.