Trẻ em ngày nay "khổ" vô cùng: "Sướng về vật chất nhưng chịu rất nhiều áp lực về tinh thần"

Đây là lời khuyên của các chuyên gia dành cho phụ huynh khi thời gian gần đây tình trạng có nhiều trẻ em bị áp lực tâm lý, thậm chí có những em đã tự giải thoát bằng biện pháp tiêu cực.

Trong 2 tháng qua, có ít nhất 4 trường hợp trẻ em tìm tới cái ch.ết do áp lực từ việc học hành. Câu chuyện của em học sinh trường chuyên 15 tuổi ở Hà Nội với lá thư tuyệt mệnh mới đây đã khiến nhiều phụ huynh giật mình.

“Tôi cảm thấy may mắn vì còn được ôm con”

Trên nhiều group phụ huynh học sinh trong hai ngày qua chỉ nói về sự việc này và những trải lòng của các bậc cha mẹ.

Một phụ huynh cũng có con học lớp 10 Trường THCS&THPT Nguyễn Tất Thành (Hà Nội) cho rằng “nếu sợ hãi quá sẽ khiến trẻ càng mong manh, dễ vỡ” và theo phụ huynh này thì “cần phải có áp lực để trẻ trưởng thành”.

“Tôi xem điểm giữa kỳ của học sinh trường khác thấy cao ngất mà điểm của con và học sinh khác trong trường con mình thì thấp làm tôi rất sốt ruột. Tôi lo ngại con bị thiệt thòi khi trường ra đề, quản lý quá nghiêm. Vì hiện nay các trường đại học cũng đang tuyển sinh dựa vào điểm học bạ, hồ sơ xin học bổng du học cũng xét cả điểm học bạ, bảo đừng quan tâm đến điểm số chỉ là chuyện lý thuyết thôi”, phụ huynh này nói.

Ý kiến này cũng nhận được sự đồng tình khi cho rằng “con càng học lên cao thì càng phải có áp lực mới sinh ra động lực”. Nhưng câu chuyện sau đây làm mọi người thấm thía nhất.

“Khi trường báo điểm kiểm tra giữa kỳ 2, tôi ngỡ mình nhìn nhầm, phải dụi mắt mấy lần để đọc lại. Điểm của con giảm mạnh so với đợt học kỳ 1. Tôi có mắng con và hơi bực khi thấy con im lặng, vào phòng đóng cửa. Tối qua khi đọc được thông tin về cậu bé 15 tuổi, phản ứng của tôi là chạy vào phòng và ôm con. Tôi thấy mình đang may mắn vì tôi vẫn còn có thể được ôm con.

Khi ấy mới thấy điểm số không phải điều gì quan trọng. Vậy mà lúc thường thì điểm số lại luôn là thứ ám ảnh trong đầu. Đôi khi nó làm tôi tăngxông, không thể kiềm chế để không mắng mỏ con”, chị Quỳnh Hương, một phụ huynh có con đang học lớp 10 Trường THCS&THPT Nguyễn Tất Thành, chia sẻ câu chuyện của chính mình.

Áp lực đang gia tăng với trẻ

Khảo sát từ phòng tư vấn tâm lý của một số trường phổ thông cho thấy tình trạng học sinh có dấu hiệu stress, có những khúc mắc, áp lực liên quan tới học tập, mâu thuẫn với cha mẹ gia tăng hơn, nhất là trong thời gian học trực tuyến kéo dài và thời gian học sinh mới trở lại trường.

Cô Nguyễn Thị Nhiếp – hiệu trưởng Trường THPT Yên Hòa (Hà Nội) – từng đưa ra một khảo sát trong giai đoạn học sinh học trực tuyến, với 54% số học sinh toàn trường cho biết đang chịu áp lực, căng thẳng. Trong khi đó chỉ có 10% số học sinh cho biết có hứng thú với việc học, không chịu áp lực.

Cô Nhiếp cho biết sau 2 tháng học sinh trở lại trường trong tình huống dịch tại Hà Nội lên đỉnh, thầy trò phải chuyển trạng thái học tập liên tục, phản ánh của giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn đều cho thấy nhiều học sinh có biểu hiện đáng lo ngại như phản ứng chậm chạp hơn, ngại giao tiếp.

Cô Nguyễn Minh Hằng – chuyên viên tâm lý Trường THCS&THPT Nguyễn Tất Thành – cũng cho biết nhiều học sinh và phụ huynh đã đăng ký được tư vấn tâm lý trong thời gian trường dạy học trực tuyến và cả khi học sinh đã quay trở lại trường.

“Có trường hợp áp lực tâm lý khi kết quả học tập không như ý muốn và những va chạm trong gia đình khi cha mẹ và con cái có nhiều thời gian ở nhà hơn và cha mẹ quan tâm, chứng kiến việc học tập của con nhưng đôi khi có những quan điểm khác biệt khiến con bị căng thẳng”, cô Minh Hằng cho biết về những trường hợp đã tư vấn.

Cha mẹ cần làm bạn cùng con

ThS tâm lý Nguyễn Thị Mỹ Linh cho rằng phụ huynh muốn làm bạn cùng con thì phải thực hiện theo nguyên tắc yêu thương và tôn trọng. Cha mẹ nào cũng thương con nhưng sự tôn trọng lại không nhiều. Có phụ huynh muốn làm bạn với con nhưng thường xuyên đối đầu với con, thường xuyên chứng minh rằng mình đúng còn con mình sai. Có phụ huynh thường xuyên la mắng, áp đặt, không lắng nghe con trẻ, thậm chí còn đánh con, nói xấu con, không tìm thấy những điểm mạnh, điểm tốt ở con mình mà toàn nhìn thấy những điểm xấu.

“Cha mẹ làm bạn với con là gieo những cảm xúc tích cực cho con. Muốn như vậy, đầu tiên cha mẹ cần hiểu con, chấp nhận những điểm mạnh – yếu của con mình, yêu thương con và giúp con hoàn thiện bản thân”, bà Linh khuyên.

“Tôi biết có nhiều phụ huynh khó kiểm soát cảm xúc, nên tôi rất cẩn trọng khi nhắn tin cho cha mẹ về vấn đề của con ở trường. Khi buộc phải gửi cho phụ huynh một tin nhắn phản ảnh vấn đề bất ổn của con, tôi phải tránh nhắn vào buổi tối khi gia đình học sinh có thể đang ăn tối và có sinh hoạt chung. Vì tôi muốn các bố mẹ có một khoảng thời gian để “lùi một nhịp” trước khi gặp con” – cô Nguyễn Kim Anh, giáo viên Trường THPT Phan Huy Chú (Hà Nội), chia sẻ.

Với kinh nghiệm của người làm giáo viên chủ nhiệm nhiều năm, cô Kim Anh cho rằng cơn nóng giận của bố mẹ chẳng những không “tạo động lực” mà rất dễ khiến trẻ ức chế, căng thẳng và bột phát hành động tiêu cực.

Cô Nguyễn Thị Tâm Hiền – phó hiệu trưởng phụ trách cấp THCS Trường phổ thông liên cấp Olympia (Hà Nội) – cho biết nhà trường đã có nhiều giải pháp để học sinh bộc lộ những vấn đề của mình. Ví dụ như giờ cộng đồng được tổ chức hằng tuần trong khung giờ chủ nhiệm cho phép học sinh chia sẻ những khó khăn, vướng mắc, phiền muộn. Nhiều hoạt động thể thao, văn nghệ, trải nghiệm được tổ chức trở lại sau dịch lôi cuốn học sinh vào môi trường “lan tỏa năng lượng tích cực”. Tuy nhiên, theo cô Tâm Hiền, vai trò của cha mẹ học sinh trong việc chăm sóc sức khỏe tinh thần vẫn rất quan trọng.

“Chúng tôi xây dựng cẩm nang chia sẻ kinh nghiệm làm bạn với con, gợi mở cách trò chuyện, cách để con chia sẻ vấn đề của mình, những dấu hiệu trầm cảm, những vấn đề bất thường của học sinh mà phụ huynh nên lưu ý để hỗ trợ, giúp đỡ con. Sự đồng thuận của cha mẹ, cùng có một hướng đi phù hợp, can thiệp đúng mức, đúng cách mới có thể bảo vệ được trẻ”, cô Tâm Hiền cho biết.